Seppe Nobels over de spreuk...

spreuk-mei

Sterrenchef Seppe Nobels is de ziel en het boegbeeld van de Instroom academie, het opleidingscentrum langs de stroom in Antwerpen dat nieuwkomers en vluchtelingen begeleidt naar de werkvloer. Die stroom speelt een belangrijke rol in het verhaal. “Via het water stromen de mensen de stad binnen”, vertelt Seppe. “Via Instroom stromen ze ook de arbeidsmarkt in. Bijna al onze cursisten hebben hun leven geriskeerd om hier te geraken over water. En water is nog altijd de connectie met het land dat ze verlaten hebben. Met onze academie kijken we uit over de stroom. Als één van de cursisten het moeilijk heeft, dan zeg ik: ‘Ga even aan het water zitten, steek je hand in het water, kijk naar de lichtjes in de Schelde en ga in verbinding met je thuisland. Kom terug als je er klaar voor bent.’ Water helpt.” Vorig jaar trok Seppe de deur achter het befaamde groenterestaurant Graanmarkt 13 dicht om aan de maatschappij te sleutelen. Verandering is nodig en daar wil hij graag zijn steentje toe bijdragen. Als deel van dat grotere geheel.

Zeg het met soep
Als ik een nieuwe groep cursisten binnenkrijg, maak ik altijd eerst de soep die mijn ouders vroeger voor mij maakten wanneer ik ziek was, als ik moest aansterken. Dat is een heel persoonlijk en intiem moment. Met die soep vertel ik hen dat ze welkom zijn. In de namiddag maken zij dan voor mij de belangrijkste soep uit hun leven. We gaan samen op zoek naar de juiste ingrediënten in de zuiderse winkeltjes in Antwerpen-Noord. Dat is heel heftig voor hen. Die mensen wonen in opvangcentra, duizenden kilometers van hun thuisland. Ze hebben geen bezittingen en geen inkomen. En plots is daar die overweldigende herinnering aan thuis, door de smaken en de geuren van de kruiden, de curry’s. Dat is een rollercoaster van emoties.

De smaak van migratie
De cursisten die ik coach in Instroom zijn echt alles kwijt geraakt. Wat ze wel nog hebben zijn hun herinneringen. Een groot stuk van die herinneringen zijn smaken en recepten van hun oma’s, van vrienden, van hun thuis. Die herinneringen haal ik weer boven.

Wat je proeft in Instroom is hun verhaal, het zijn hun recepten die we herwerken met onze lokale producten en ingrediënten. Zo halen we niet alleen het positieve uit migratie, we steunen ook onze lokale ambachtsmensen en hun topproducten. Onze boeren die nu 25 % minder witlof verkopen omdat de nieuwe Belgen vaak gewoon niet weten hoe ze daarmee moeten werken.

Onze spruiten, onze stronken wiltlof, gecombineerd met hun recepten. Die wisselwerking, dat is pas echt integratie. Zo leren we elkaar beter kennen én waarderen. Het wordt gewoon een ander verhaal als je migratie en voedsel combineert. Je neemt de mensen mee op reis. Ze gaan op vakantie, ze ontdekken nieuwe geuren en smaken. En via een geurige tajine voelt dat nieuwe en onbekende meteen veel minder bedreigend. Door elkaars eetcultuur te ontdekken maak je wat onbekend is toch weer wat minder onbemind.

Liefde is… samen eten
Wat de cursisten maken, presenteren ze zelf aan tafel. En als ze de kracht ervoor hebben, vertellen ze ook welke rol dit gerecht speelt in hun leven. Sommigen zijn te bescheiden of te getraumatiseerd om zo’n intiem stuk van zichzelf bloot te geven. Maar sowieso staat er op de menukaart bij elk gerecht een heel persoonlijk verhaal. Ik vind het belangrijk om hen op die manier te versterken in hun eigenwaarde.

Ik leer trouwens zelf heel veel van de verhalen die de cursisten me vertellen. Over hoe ze in hun thuisland met heel de familie op de grond zitten, rond een vuur, met de handen in het eten dat de oma serveert. Samen eten, dat is liefde. Dan besef je meteen ook hoe eenzaam en individualistisch onze maatschappij is opgebouwd. Hoe wij bijvoorbeeld onze ouderen wegstoppen in woonzorgcentra in plaats van samen rond de tafel te zitten. Door die verhalen over eten en hoe dit er in andere culturen aan toe gaat, ben ik over veel meer dingen gaan nadenken. Hoe onze samenleving solidariteit en gemeenschapszin mist.

We zijn elkaars ‘village’
Het is schoon om te zien hoe solide ons team is. Samen kunnen die gasten heel veel aan. Als iemand het moeilijk heeft - emotioneel of professioneel - dan schieten de anderen meteen te hulp. Elkaar helpen is heel logisch en normaal. En de klanten soigneren, lekker eten maken, dat is zo belangrijk voor iedereen dat niemand wil dat het fout gaat. Het gemeenschappelijke doel en de solidariteit zijn sterker dan hun eigen zwaktes. Het is ongelofelijk hoe heilzaam dat is voor je zelfvertrouwen: weten dat de ander je niet aan je lot zal overlaten. ‘It takes a village to raise a child’, zeggen ze. Wel onze cursisten zijn elkaars ‘village’, ze maken elkaar groot, zij verheffen elkaar.

Als chef ben ik een deeltje van dat veel grotere geheel. Instroom zou nooit ditzelfde inspirerende verhaal zijn zonder onze fantastisch cursisten. Maar ook de gasten die we ontvangen schrijven mee aan dit verhaal. Zij voegen smaak toe aan onze gerechten door ze te proeven. De cursisten, de gasten, mijn geweldige medewerkers, zij doen dit alles gebeuren. Ik ben omdat wij zijn. Ik doe wat ik doe dankzij de steun, de passie en de inspiratie van zovele anderen. United we cook!

Download hier de maandspreuk →