Alice Reijs over de spreuk...

spreuk-feb

Haar passage als Nolleke in Het eiland behoort tot het collectief geheugen. Net als haar rol als boshoer in Van vlees en bloed. Actrice Alice Reijs speelt en leeft met hart en ziel, op televisie en in het theater. Tijdens het onzekere coronajaar ging ze orthopedagogie studeren. Ze liep dat jaar ook stage bij Elegast in Antwerpen, een begeleidingstehuis waar jongeren met verontrustende opvoedingsituaties terecht kunnen. En ooit ziet ze zich nog werken in de jeugdzorg. Haar talent om schoonheid te creëren en haar sociale bewogenheid maken van haar de geknipte ambassadeur voor onze februari spreuk: Schoonheid voor iedereen.

Schoonheid is heel subjectief, het is voor iedereen wat anders. Maar de heilzame kracht van schoonheid, die delen we met elkaar. Voor mij staat schoonheid gelijk aan wat ik aantrekkelijk vind, wat mij een fijn en positief gevoel geeft. Het is iets waar ik een emotionele binding mee heb als ik het zie of ervaar. Ik moet een connectie voelen, een verbondenheid, het moet me raken. Dat is schoonheid. Of het nu gaat over de natuur, muziek, een mooi schilderij of mensen.

Ik denk dat ik het snelst ontroerd ben door mensen. Hoe mensen de ander beroeren, door wat ze doen, zeggen of denken. Door het goede dat ze doen en betekenen voor elkaar. Die ontastbare kant van schoonheid raakt me het meest.

Ik reis heel veel. En ik heb ook zoveel schoonheid gezien in de natuur overal ter wereld. De schoonheid die de natuur ons geeft, die doet ons beseffen dat we er zorg voor moeten dragen. Het gevoel van verbondenheid dat schoonheid creëert, maakt dat we willen zorgen, koesteren. Het leert ons erbarmen, empathie en tolerantie. Schoonheid maakt ons bewust van onze verantwoordelijkheid, tegenover alles wat ons is gegeven, tegenover elkaar.

202302_Alice_Reijs_1000x900.jpg

We moeten onze kinderen schoonheid leren zien
Ik heb het woord ‘schoonheid’ even gegoogled. Ik kreeg een scherm vol met dames met botox spuitjes. Onze perceptie van schoonheid is erg op het uiterlijk gericht. Iets wat we kunnen beoordelen, waar we een cijfer op kunnen plakken. We moeten onszelf en onze kinderen leren dat het meer is dan dat. Dat er heel veel waarde zit in ongrijpbare schoonheid.

Op de middelbare school kreeg ik kunstgeschiedenis. Door dat vak begreep ik de achtergrond, het doel van de maker, mijn bagage werd ruimer. Ik wist beter hoe ik naar schilderkunst moest kijken, naar muziek moest luisteren. Ik leerde het zien en waarderen.
Kinderen leren nadenken over kunst en cultuur, leert hen ook nadenken over zichzelf. Wat vind ik mooi en interessant, wat niet, en waarom? Het helpt hen om zichzelf te leren kennen. Wat maakt dat jij dit mooi vindt en ik niet? Het zegt iets over je waarden, je gevoelens, je eigenheid. Het is goed, nodig zelfs, dat we dit al leren als kind.

Kunst zit in ons en in alles
Ik vind het fijn dat ik van schoonheid creëren mijn beroep hebben kunnen maken. Als acteur, schrijver, muzikant of schilder maak je dingen die mensen ontroeren, die troost bieden. Dingen waar mensen van kunnen houden, waarmee ze zich verbonden voelen. En je leert ook wat jou zelf troost biedt, wat belangrijk is voor jou in het leven.

Nu, dat voorrecht is heus niet voorbehouden aan een kleine groep van ‘kunstenaars’, we kunnen het allemaal. Die kunst, die schoonheid die we maken, dat zijn de liedjes die je voor je baby’tje zingt. De tekeningen die je maakt als kind en die je ouders ontroeren. De vertwijfelde verzen die je schrijft als puber.  

Schoonheid creëren is helemaal niet elitair. Iedereen doet het wel op de een of andere manier. Zoveel mensen gaan naar de tekenschool of de muziekschool, ze gaan kleiën of bloemschikken. En gelukkig is er die kleine groep die er zijn beroep van maakt. Anders zouden alle steden er hetzelfde uitzien. Dan zou alle muziek hetzelfde klinken. Er zou geen radio of film meer zijn. Het hele leven is vol van kunst en cultuur. Dat beseffen mensen soms niet. Het is geen verheven, abstracte, elitaire bedoening. Het zit in alles.

Schoonheid is een basisbehoefte om te overleven als mens
Zonder schoonheid voelt het leven absoluut schraler en killer. We kunnen niet zonder. Dat warme, verbonden gevoel dat schoonheid je geeft, dat is een basisbehoefte voor ons als mens. Schoonheid biedt je troost op moeilijke momenten. Het zet je weer op weg.  
Gelukkig is schoonheid vaak gratis - de herfst, de lente, de zon die opkomt, de mensen - maar we moeten het leren zien. We moeten het blijven koesteren.

Zeker ook voor mensen in kansarmoede maakt schoonheid een wereld van verschil. Net omdat het troost en verbindt. Ik las onlangs over een onderzoek naar het effect van kunst bij kleuters in armoede. Wat bleek? Na een kunstzinnige activiteit waren de waarden van het stresshormoon cortisol beduidend lager. Dat suggereert dat kunst en schoonheid helpen om stress bij kinderen te reduceren. Voor kinderen die in armoede leven heeft dit positieve gevolgen voor hun emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling. Schoonheid kunnen zien en ervaren, even niet hoeven nadenken over wat je morgen op de boterham moet smeren, dat helpt. Het is geen wondermiddel, maar het helpt.

We kunnen elkaar schoonheid bieden op zoveel manieren. Dat je probeert iets van betekenis te maken of te doen, dat je een verhaal, een wereld probeert te maken die mensen, groot en klein, even doet vergeten waar ze in het dagelijkse leven mee struggelen, daar zit schoonheid.

(fotograaf: © Katrin Torfs)

Download hier de maandspreuk →